Professionele Schoolcultuur
Cultuur is gedrag dat (en de daaronder liggende overtuigingen die) mensen in een team of organisatie met elkaar delen. Dit is grotendeels onbewust. Niet al dat gedrag mag ‘professioneel’ genoemd worden.
Wij verstaan onder een Professionele Schoolcultuur een cultuur waarin alle gedrag, van alle volwassenen in/rond de school:
- bijdraagt aan de doelen van de school,
- bijdraagt aan toename van welbevinden van de persoon zelf,
- en óók bijdraagt aan toename van het welbevinden van anderen.
Bovendien wordt in een professionele cultuur gedrag, dat hier tegenin gaat, op vriendelijke wijze doch uiterst effectief, begrensd.
Met name dit laatste facet ‘begrenzen van gedrag met behoud van relatie’ is een essentieel onderdeel van een professionele schoolcultuur. Er is dus een combinatie nodig van training en coaching om scholen en onderwijsorganisaties te begeleiden in de opbouw van een professionele cultuur volgens deze vier kenmerken.
Het gaat daarbij om twee aspecten: de koers en de omgangscultuur. Dit is de basis voor het primaire onderwijsproces en daarmee ook voor de onderwijskwaliteit.
De kern van een professionele schoolcultuur wordt weergegeven in ons kadermodel (klik hier om dit te downloaden) en door de definities van een professionele schoolcultuur en wat wij zien als een professional in het onderwijs (klik hier om deze te downloaden).
In april 2024 is ons Handboek Professionele Schoolcultuur, Uitgeverij Pica, opnieuw uitgekomen, in de zesde, uitgebreide druk . Dit boek is bedoeld voor ieder die een bijdrage wil leveren aan de opbouw van een professionele schoolcultuur. Zie: Nieuw: Handboek professionele schoolcultuur.
De artikelen die wij sinds 2017 over het thema professionele schoolcultuur geschreven hebben, zijn vrijwel allemaal opgenomen in de zesde druk. Ze zijn ook nog apart te lezen:
- het artikel ‘Professionele cultuur en welbevinden’ in JSW, maart 2017.
- het artikel ‘Welbevinden op school: een belangrijke factor van een professionele schoolcultuur’ in Van Twaalf tot Achttien, december 2017.
- het artikel ‘Waar persoon en organisatie elkaar raken’, over werkdruk en het stellen van grenzen, in Van Twaalf tot Achttien, december 2018.
- het artikel ‘Schoolcultuur professionaliseren’, in JSW, juni 2019.
- het artikel ‘Familiecultuur versus professionele cultuur’, in juni 2019 op onze website gepubliceerd.
- het artikel ‘Waar het bij sociale veiligheid écht om draait‘, gepubliceerd in mei 2020 op de website van de Stichting School & Veiligheid en onze eigen website.
- het artikel ‘Waarden, ambities, verlangens en doelen’ schreven we in april 2021, als toevoeging aan hoofdstuk 2 (over koers) van ons boek.
- In mei 2021 publiceerden we in Van Twaalf tot Achttien het artikel ‘De Wetenschap van Veiligheid’.
- Voor het juninummer 2023 van JSW (Jeugd in School en Wereld) schreven we een praktijkbijdrage getiteld ‘Relationele professionaliteit’.
Naast de podcast van Tjip de Jong, een z.g. Tjipcast, zijn er nog enkele podcasts te beluisteren over de kern van ons werk, zoals beschreven in ons handboek. Je kunt ze vinden op onze pagina podcasts.
Voor schoolleiders die de opbouw van een professionele schoolcultuur in hun school zelfstandig ter hand willen nemen, is er de zesdaagse Masterclass Professionele Schoolcultuur. Deze wordt, in samenwerking met Bureau Galenkamp&Schut, uitgevoerd door Expertis Onderwijsadviseurs. In september 2024 start deze succesvolle Masterclass door Expertis voor de vierde keer.
Voor meer informatie zie de folder.
Zie ook onze pagina ‘Leiderschapstrajecten‘.